Özel eğitimin ana konusu farklılıklarımızdır. Farklılığı olan insanlara sunulan hizmetlerin tümüdür özel eğitim. Hepimiz farklı özellikler ve yeteneklerle ile dünyaya geliriz. Çoğu zaman bu durum üstün özelliklerle avantaja dönüşürken kimi zaman olumsuzluklarla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Çoğunluktan yetersizliği ve üstünlüğü ile ayrılan, yetersizliğin engele, üstünlüğün uyumsuzluğa dönüştüğü durumlarda farklı bir eğitim programı ihtiyacı doğurmuştur.
Tam da bu noktada BEP(Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı) devreye girmelidir. Peki, nedir Bep?
Bireyselleştirilmiş eğitim programı, özel eğitim gerektiren bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır. Aile ve bireyin aktif katılımı esas alınmalıdır.
Kimlere Bep Hazırlamalıyız?
Zihinsel yetersizliği olan bireyler
Görme yetersizliği olan bireyler
İşitme yetersizliği olan bireyler
Dil ve konuşma güçlüğü olan bireyler
Bedensel yetersizliği olan bireyler
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler
Özel öğrenme güçlüğü olan bireyler
Otistik bireyler
Üstün zekalı ve yetenekli bireyler
Duygusal ve sosyal uyum güçlüğü olan bireyler
Süreğen hastalığı olan bireyler
Birden fazla yetersizliği olan bireyler
Nerelerde Bep Uygulanır?
Özel Eğitim Okul ve Kurumlarında,
Özel Eğitim Sınıflarında,
Kaynaştırma Eğitimine devam eden öğrencilere,
Tüm eğitim-öğretim kurumlarında.
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama Aşamaları
- 1.Bireyselleştirilmiş eğitim programını hazırlayacak ekibin oluşturulması,
- 2.Çocuğun eğitsel performans düzeyinin belirlenmesi
- 3.Uygun eğitim ortamları ve bu ortamlarda sunulacak destek hizmetlerin belirlenmesi
- 4.Bireyselleştirilmiş öğretim programının hazırlanması
- 5.Uzun ve kısa dönemli amaçların belirlenmesi
- 6.Uygun öğretim materyalleri ve öğretim yöntemlerinin belirlenmesi
- 7.BEP’in uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi için sorumluların belirlenerek zaman çizelgesinin hazırlanması ve değerlendirme biçimine karar verilmesi
ETKİLİ BEP İÇİN ÖNERİLER
1.Bireyi ve aileyi sürece katın!
2. Kullanımı kolay bir format geliştirin!
3. BEP yazılırken BEP’in uygulanmasında görev alacak olanların mutlaka sürece katılmış olmalarına özen gösterin!
4. BEP yazımında açık ve anlaşılır bir dil kullanın!
5. BEP yazarken kısa, öz ifadeler kullanın!
6. Yapılabilecekler konusunda gerçekçi olun!
7. Tüm formları saklayabileceğiniz ve bilgileri kaydedebileceğiz bir BEP dosyası hazırlayın!
Öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde kullanılacak yöntem, teknik, ölçme araçları ve değerlendirme süresi, değerlendirme zamanı, değerlendirme aralıkları, değerlendirmeden sorumlu kişiler ve değerlendirmenin yapılacağı ortam, BEP geliştirme biriminin görüş ve önerileri doğrultusunda belirlenir.
Değerlendirmelere Örnekleri
Yazma güçlüğü olan öğrenciler ve özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük yaşayan öğrencilerin değerlendirilmesi ise yazılı olarak yapılır. Yazılı ve sözlü ifade etme becerilerinde yetersizliği olan bireyler ise davranışlarının gözlemlenmesi yoluyla değerlendirilir.
Yazılı sınavlar öğrencilerin yetersizlik türüne, eğitim performanslarına ve gelişim özelliklerine göre çeşitlendirilir. Sınavlar kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenir.
Öğrenciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden yararlandırılır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat etmek üzere bir öğretmen görevlendirilir.
Görme yetersizliği olan öğrencilerin yazılı sınavlarda Braille yazı olarak verdiği cevaplar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar. Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır.
Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler; dikkat, bellekte tutma ve hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla değerlendirilirler.
Otistik bireyler ile duygusal ve davranış bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, iletişim özellikleri ile sosyal-duygusal hazır bulunuşlukları dikkate alınarak yapılır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılır.
Kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliği olan öğrenciler motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
Değerlendirmelere Örnekleri
Yazma güçlüğü olan öğrenciler ve özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük yaşayan öğrencilerin değerlendirilmesi ise yazılı olarak yapılır. Yazılı ve sözlü ifade etme becerilerinde yetersizliği olan bireyler ise davranışlarının gözlemlenmesi yoluyla değerlendirilir.
Yazılı sınavlar öğrencilerin yetersizlik türüne, eğitim performanslarına ve gelişim özelliklerine göre çeşitlendirilir. Sınavlar kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenir.
Öğrenciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden yararlandırılır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat etmek üzere bir öğretmen görevlendirilir.
Görme yetersizliği olan öğrencilerin yazılı sınavlarda Braille yazı olarak verdiği cevaplar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar. Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır.
Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler; dikkat, bellekte tutma ve hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla değerlendirilirler.
Otistik bireyler ile duygusal ve davranış bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, iletişim özellikleri ile sosyal-duygusal hazır bulunuşlukları dikkate alınarak yapılır.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılır.
Kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliği olan öğrenciler motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
BEP’in Yararları
Öğrenciye Yararları:
Öğrenci için bireysel bir program hazırlanır.
Öğrenciye göre amaçlar belirlenir.
Öğrencinin çalışmaları bir düzene girer.
BEP sayesinde öğrencide ilerlemeler görülür.
Öğrenciye motivasyon sağlamış oluruz.
Engelinden kaynaklanan farklı ihtiyaçları belirlenir.
Sağlanacak özel eğitim hizmetleriyle bilgi ve beceri eksikliklerinin nasıl giderileceği açığa kavuşur.
Eğitiminde becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.
Öğretiminde farklı düzenlemeler yapılır.
BEP ile öğrenci davranış kazanmaya başlar.
Kendi performansını en üst düzeye çıkarır.
BEP bireyi bağımsız yaşama hazırlar.
Öğrenciye göre amaçlar belirlenir.
Öğrencinin çalışmaları bir düzene girer.
BEP sayesinde öğrencide ilerlemeler görülür.
Öğrenciye motivasyon sağlamış oluruz.
Engelinden kaynaklanan farklı ihtiyaçları belirlenir.
Sağlanacak özel eğitim hizmetleriyle bilgi ve beceri eksikliklerinin nasıl giderileceği açığa kavuşur.
Eğitiminde becerilerinin geliştirilmesi sağlanır.
Öğretiminde farklı düzenlemeler yapılır.
BEP ile öğrenci davranış kazanmaya başlar.
Kendi performansını en üst düzeye çıkarır.
BEP bireyi bağımsız yaşama hazırlar.
Öğretmene Yararları:
Öğretime nereden başlayıp sırasıyla neyin, nasıl, ne süreyle öğretileceği konusunda öğretmeni yönlendirir.
Öğretmen için bir plan ve kılavuz görevi görür.
Ölçme-değerlendirme daha kolay olur.
Çocuğun hedeflenen amaçlar doğrultusunda ilerlemesini görür.
Sınıf öğretmeninin alternatif geliştirmesini sağlar.
Öğretmen için bir plan ve kılavuz görevi görür.
Ölçme-değerlendirme daha kolay olur.
Çocuğun hedeflenen amaçlar doğrultusunda ilerlemesini görür.
Sınıf öğretmeninin alternatif geliştirmesini sağlar.
Anne-Babaya Yararları:
Aile çocuk hakkında bilgi sahibi olur.
Önceden kazanacağı davranışları bilir.
Okul ile anne-baba arasındaki görüş farklılıkları ortadan kalkar.
Önceden kazanacağı davranışları bilir.
Okul ile anne-baba arasındaki görüş farklılıkları ortadan kalkar.
Bep başarısını engelleyen nedenler:
1.Öğrenciden kaynaklanan nedenler:
2.Öğretim ile ilgili nedenler:
3.Ortamdan kaynaklanan nedenler:
4.Anne-babadan kaynaklanan nedenler:
5.BEP geliştirme birimi ile ilgili nedenler:
6.Eğitim personeli ile ilgili nedenler:
1.Öğrenciden kaynaklanan nedenler:
2.Öğretim ile ilgili nedenler:
3.Ortamdan kaynaklanan nedenler:
4.Anne-babadan kaynaklanan nedenler:
5.BEP geliştirme birimi ile ilgili nedenler:
6.Eğitim personeli ile ilgili nedenler:
Sonuç olarak Bep hazırlamak, bir yük olmaktan öte öğretmene, öğrenciye, aileye bir rehber eğitim-öğretimi kolaylaştırıcı işlevleri bakımından özel eğitimin vazgeçilmez bir unsurudur. Hazırlanması zor görünse de son derece kolay, her eğitimcinin hazırlayabileceği basit nitelikte olduğu unutulmamalıdır…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder